چه شد که بن سلمان و اردوغان اینچنین یکدیگر را در آغوش گرفتند؟

سفر دو روزه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه به عربستان سعودی، نه تنها این پتانسیل را دارد که روابط بین دو کشور را احیا کند، بلکه می‌تواند بازی را در کل منطقه دچار تغییر و تحول کند.

پس از اولین دیدار با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، خبرگزاری دولتی عربستان سعودی SPA روز جمعه گزارش داد که هر دو طرف درباره راه‌های گسترش همکاری «در همه زمینه‌ها» گفتگو کرده‌اند.

روابط دوجانبه ترکیه و عربستان سعودی پس از قتل جمال خاشقجی منتقد آمریکایی-سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول در سال 2018 کاملا به سردی گرایید.

اگرچه اردوغان هرگز مستقیماً محمد بن سلمان را متهم نکرد، اما گفته بود که این قتل به دستور «بالاترین سطوح دولت سعودی» انجام شده است. عربستان سعودی این اتهامات را رد می کند.

در پی این قتل، مقامات ترکیه فایل‌های صوتی این قتل را منتشر کردند و روابط دوجانبه ترکیه و عربستان ضربه دیگری به خود دید. آمریکا و دیگر کشورهای غربی نیز از ریاض فاصله گرفتند.

اما به‌تدریج روابط بین ریاض و جامعه بین‌المللی که اخیراً در نتیجه جنگ در اوکراین به نفت عربستان بیش از هر زمان دیگری نیاز است، بهبود یافته است.

ترکیه و عربستان سعودی

پیش از سفر اردوغان، آنکارا کارهای زیادی برای بهبود روابط با سعودی انجام داد. برای اولین بار، انتقادات خود را نسبت به قتل جمال خاشقجی کاهش داد.

به نوبه خود، واردات عربستان سعودی از ترکیه در دو ماه اول سال 2022 2.8 درصد افزایش یافت. در سال قبل، واردات از ترکیه با 62.3 درصد کاهش به 3.32 میلیارد ریال (886 میلیون دلار، 844 میلیون یورو) رسید.

به‌عنوان گام بعدی آشتی، ترکیه در ماه آوریل محاکمه 26 مظنون سعودی در ارتباط با پرونده خاشقجی را از آنکارا به ریاض منتقل کرد.

سباستین سانز، کارشناس اندیشکده CARPO مستقر در آلمان،  گفت: برای ترکیه، نزدیکی با عربستان سعودی برای مدت طولانی، امر مهمی به حساب می آمده است، بیش از همه به دلایل اقتصادی. اوضاع سیاسی و اقتصادی در ترکیه متشنج است. از یک سو، عربستان سعودی بازار مهمی برای ترکیه است، و از سوی دیگر خریدار محصولات ترکیه ای است.

وی می افزاید: این دیدار به ویژه برای شهرت محمد بن سلمان مهم است. سعودی ها امیدوارند چهره بن سلمان بازسازی شود و به این سفر به عنوان توبه ی ترکیه نگاه می کنند.

سانز معتقد است که این سفر برای ریاض به عنوان تقویت نقش رهبری عربستان و نقش رهبری شخصی بن سلمان در منطقه تلقی می شود.